Czym jest zbrodnia przeciwko ludzkości?

Zbrodnia przeciwko ludzkości to czyn popełniony z zamiarem spowodowania cierpienia jako część systematycznego lub powszechnego ataku na ludność cywilną. Dla ONZ i społeczności międzynarodowej jest to jedna z czterech najważniejszych zbrodni, obok ludobójstwa, zbrodni wojennych i agresji, a sądzona jest zazwyczaj przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK). Zbrodnie przeciwko ludzkości mogą być popełniane w czasie wojny lub pokoju i nie ma ograniczeń czasowych na ich zgłaszanie lub ściganie.

Od państw do prawa międzynarodowego

Trwają dyskusje, kiedy powstała idea zbrodni przeciwko ludzkości. Niektórzy doszukują się jej genezy w belgijskiej eksploatacji Konga na przełomie XIX i XX wieku. Inni wskazują na deklarację Wielkiej Brytanii, Francji i Rosji po masakrze setek tysięcy Ormian przez Imperium Osmańskie w 1915 roku. W każdym razie zbrodnia ta została po raz pierwszy wcielona w życie w trybunale w Norymberdze i Tokio po II wojnie światowej. O zbrodniach i wydarzeniach kryminalnych przeczytasz także w https://www.glosmiasta.pl

Dekady później statuty Trybunałów Karnych dla Rwandy i byłej Jugosławii jeszcze bardziej rozwinęły pojęcie zbrodni przeciwko ludzkości i sposób ich ścigania. Kulminacją tego procesu było utworzenie w 1998 roku Międzynarodowego Trybunału Karnego i podpisanie Statutu Rzymskiego, który wszedł w życie w 2002 roku. Zgodnie z jego artykułem 7, zbrodniami przeciwko ludzkości są: zabójstwo, eksterminacja, zniewolenie, deportacja lub przymusowe przeniesienie, pozbawienie wolności poza prawem międzynarodowym, tortury, gwałt lub inne przestępstwa seksualne, prześladowanie z powodów dyskryminacyjnych, wymuszone zaginięcie, apartheid i inne czyny uznane za nieludzkie. Jednak już wcześniej szereg państw wypowiadało się przeciwko tym zbrodniom, więc zakaz został wyprowadzony z tego zwyczaju i sformalizowany w prawie międzynarodowym.

Poważne, systematyczne i świadome działania

Zbrodnia przeciwko ludzkości składa się z trzech elementów. Po pierwsze, są to poważne akty fizyczne, które naruszają podstawowe prawa człowieka. Po drugie, muszą być popełnione jako część systematycznego lub powszechnego ataku przeciwko ludności cywilnej. Może to nastąpić jednocześnie, jak miało to miejsce w czasie apartheidu w RPA, gdzie polityka segregacji rasowej została narzucona całej populacji. Może być też sumą pojedynczych przypadków, jak np. zabójstwa i zniewolenie seksualne setek ludzi w Ugandzie przez Armię Oporu.